Mental Models – ứng dụng

Activation Energy: năng lượng kích hoạt

• Hệ thống có tính ì ( status quo) , vượt qua tính ý cần năng lược kích hoạt đề bắt đầu, hoạt động và chuyển hoá.
• Tâm lý con người , ưu thích sự an toàn, ổn định nên quen với cái đang làm đã làm, vì làm không cần sử dụng nhiều năng lượng ý chí ( will power), não bộ ưu thích điều quen thuộc để tiết kiếm năng lượng . Vượt qua tâm lý ỳ cần năng lượng kích hoạt.
• Để bắt đầu một hoạt động mới, để tăng tỷ lệ thành công, tìm cách giảm năng lược kích hoạt để não bộ thích nghi dần : quy tắc 2 phút làm gì thì làm luôn, phương pháp make it easy và make it enjoyable: làm hoạt động thể dễ và làm việc đó thấy vui.
• Để loại bỏ hoặc ngăn chặc hoạt động không mong muốn, tăng ma sát hành động, tăng nhiều năng lượng hoạt động kích hoạt đề khiến não thấy khó, tốn năng lượng nên không làm.

The Chemistry of Building Better Habits

1. Every habit has an activation energy that is required to get started. The smaller the habit, the less energy you need to start.
2. Catalysts lower the activation energy required to start a new habit. Optimizing your environment is the best way to do this in the real world. In the right environment, every habit is easier.
3. Even simple habits often have intermediate steps. Eliminate the intermediate steps with the highest activation energy and your habits will be easier to accomplish.

Công cụ:

• The Friction Audit Worksheet : đánh giá các rào cản
• The Minimum Viable Action (MVA) Framework : ideal action — current action — the minium viable actions
• The Catalyst Identification Checklist :
• The Implementation Intention Formula

The Catalyst: Chất xúc tác tăng tốc quá trình chuyển hoá.

Critical Mass : Điểm tới hạn/ Tipping point: Điểm bùng phát.

• Bản chất: Critical Mass (Khối lượng Tới hạn) hay Tipping Point (Điểm Bùng phát) là ngưỡng mà tại đó một sự vật (ý tưởng, xu hướng, công nghệ) trở nên đủ phổ biến để có thể tự duy trì và tăng trưởng mà không cần thêm nhiều nỗ lực từ bên ngoài.
• Quá trình thay đổi: Thay đổi không diễn ra tuyến tính. Nó giống như một dịch bệnh:
  1. Giai đoạn đầu (Incubation): Tăng trưởng chậm, đòi hỏi nhiều nỗ lực. Nhiều ý tưởng/sản phẩm thất bại ở giai đoạn này.
  2. Đạt đến Critical Mass / Tipping Point: Vượt qua một ngưỡng vô hình.
  3. Giai đoạn bùng phát (Exponential Growth): Tăng trưởng theo cấp số nhân, lan rộng nhanh chóng

Các quy luật điểm bùng phát trong Tipping Points

Trong cuốn “The Tipping Point”, Gladwell xác định ba yếu tố chính góp phần tạo ra critical mass và thúc đẩy một ý tưởng/sản phẩm lan truyền như virus.

• Yếu tố 1: The Law of the Few (Quy luật của số ít)
  • Một nhóm nhỏ những người đặc biệt đóng vai trò then chốt trong việc lan truyền. Họ bao gồm:
    • Connectors (Người Kết nối): Những người có mạng lưới quan hệ xã hội rộng lớn, là cầu nối giữa các nhóm khác nhau.
    • Mavens (Chuyên gia Thông tin): Những người thích thu thập và chia sẻ kiến thức. Họ là nguồn thông tin đáng tin cậy.
    • Salesmen (Người Bán hàng): Những người có khả năng thuyết phục và lôi cuốn người khác một cách tự nhiên.
• Yếu tố 2: The Stickiness Factor (Yếu tố Gây nghiện/Bám dính)
  • Bản thân thông điệp hoặc sản phẩm phải có một chất lượng đặc biệt khiến nó trở nên đáng nhớ, hấp dẫn và dễ “bám” lại trong tâm trí người tiếp nhận (ví dụ: một câu chuyện lôi cuốn, một sản phẩm gây nghiện về mặt sinh lý).
• Yếu tố 3: The Power of Context (Sức mạnh của Bối cảnh)
  • Các điều kiện và hoàn cảnh xung quanh phải phù hợp để một sự bùng phát có thể xảy ra. Môi trường có thể thúc đẩy hoặc kìm hãm sự lan truyền.

Bài học ứng dụng quan trọng

1. Tập trung thay vì Phân tán: Thay vì cố gắng làm hài lòng tất cả mọi người, hãy tập trung toàn bộ nguồn lực ban đầu vào việc chinh phục một thị trường ngách nhỏ hoặc một nhóm người dùng cốt lõi. Hãy đạt Critical Mass ở đó trước.
2. Kiên nhẫn trong giai đoạn Tích lũy: Hiểu rằng nỗ lực ban đầu sẽ không mang lại kết quả tuyến tính. Hãy chuẩn bị tinh thần và nguồn lực để vượt qua “thung lũng của sự thất vọng” trước khi đạt đến Tipping Point.
3. Xác định Vòng lặp Phản hồi Cốt lõi: Tìm ra cơ chế tự khuếch đại trong hệ thống của bạn là gì (ví dụ: Network Effects, Social Proof, Compounding) và tập trung vào việc nuôi dưỡng nó.
4. Tạo ra “Miễn dịch” cho Nhóm Cốt lõi: Xây dựng một cộng đồng những người ủng hộ trung thành. Họ sẽ là nền tảng vững chắc để chống lại sự hoài nghi và giúp bạn đạt đến Critical Mass.
5. Biết khi nào cần “Đổ thêm dầu vào lửa”: Khi bạn thấy các dấu hiệu sớm của việc đạt đến Tipping Point (tăng trưởng tự nhiên, sự lan truyền không cần marketing), đó là lúc để đầu tư mạnh mẽ nhằm đẩy nhanh quá trình bùng phát.

---